Door Kariin Sundsback

Duizenden Noorse vrouwen vertrokken van de zuid en zuidwestkust van Noorwegen over de Noordzee naar Amsterdam op zoek naar een beter leven tussen 1600 en 1750. Sommige vrouwen verhuisden samen met familie, vrienden of bekenden, maar er waren ook veel jonge, ongetrouwde vrouwen die alleen naar Amsterdam gingen. Het feit dat Noorse vrouwen niet slechts samen met anderen naar Amsterdam verhuisden, maar ook deze grote stap alleen durfden te nemen, is uniek. Amsterdam was in deze periode een rijke stad, volop in ontwikkeling, en stond bekend als een migrantenstad vol mogelijkheden. Er werd gedacht dat er genoeg werk en woonruimte was voor iedereen en dat de levensstandaard in het algemeen veel hoger zou zijn dan in het thuisland. De Noorse vrouwen werkten en woonden in Amsterdam, vaak de rest van hun leven, maar ze hebben weinig sporen achter gelaten. Slechts in demografisch bronnenmateriaal, zoals in de ondertrouwregisters en de ledenboeken van de Lutherse kerk in Amsterdam, is het mogelijk om informatie te vinden over deze vrouwen. Er waren ook veel vrouwen die nooit trouwden in Amsterdam of geen actief lid van een kerkgemeenschap waren. Wat al deze vrouwen gemeen hebben, is dat het nu lastig is om een inblik te krijgen in hun dagelijks leven buiten de schaarse demografische gegevens die we kunnen vinden. Wij weten niet hoe ze leefden, hoe zij woonden of welke sociale netwerken zij hadden in Amsterdam. In een poging deze vrouwen een gezicht te geven, wordt in dit artikel de focus gelegd op individuele levensverhalen gevonden in juridisch bronnenmateriaal. In de confessieboeken zijn de verhoren van verdachten in detail genoteerd. Dit is een van de weinige plaatsen waar verder anonieme personen in eigen woorden over hun persoonlijk leven en achtergrond vertellen. Hoewel de levens van de criminele Noorse vrouwen niet per se representatief zijn voor alle Noorse vrouwen, is het mogelijk om de opgetekende verhoren te gebruiken om meer te begrijpen van het leven van de migranten. De verhoren geven ons waardevolle informatie, onder andere over hoe het was om te werken, leven en wonen, maar ook over de sociale netwerken van de vrouwen. Wij krijgen zo informatie over hoe het was om als migrant in Amsterdam te leven in de vroegmoderne periode.